Değişen iklim zihin ve bedende dengesizliklere yol açabileceğinden mevsim geçişleri sağlığınıza dikkat etmeniz gereken en önemli zamandır.

Ayurveda’da bir mevsimden diğerine geçişe “Ritusandhi” denir. Birkaç hafta içinde sıcak Pitta yazından; serin, rüzgarlı sonbahar Vata mevsimine geçiyoruz.

Bu dönemde sindirim ve bağışıklığımız zayıflar, alerjiye yatkın olabiliriz, şişkinlik, kuruluk, huzursuzluk, kaygı veya uykusuzluk yaşamaya başlayabiliriz.

Günlük rutinlerimize, beslenmemize ve yaşam tarzı alışkanlıklarımıza Pitta iltihabının temizlenmesini ve Vata’yı destekleyen ilkelerin dahil edilmesi gerekir. Aksi halde Vata-Pitta dengesizliği bir araya gelerek orman yangını etkisine yani “yanmaya” sebep olacaktır.

Ayurveda’ya göre, yeni gelen Dosha ilkelerini yavaş yavaş benimserken önceki Dosha’yı kademeli olarak bırakmamız gerekir. Geçiş döneminde öz bakımımızın en önemli yönü ‘Kaale Samshodhana’ yani “mevsimsel arınmadır”

Sorunsuz Geçiş Için Bazı Ayurveda Ipuçları;

• Bir rutini takip edin ve yeterince uyuduğunuzdan emin olun.
• Yerel ve mevsimlik yiyecekler yiyin. Beslenmeniz, geçiş sırasında yaz sonu ve sonbahar başındaki ürünlerin karışımı olsun.
• Hem Vata’yı hem de Pitta’yı sakinleştiren TATLI tatları tercih edin;  tatlı meyveler, kök sebzeler, yeşillikler, maş ve küçük mercimek, kinoa, pirinç ve yulaf gibi doğal tatlı yiyeceklerdir.
• Soğuk, çiğ yiyeceklerden, yapay şekerlerden, beyaz undan, işlenmiş yiyeceklerden kaçının; çorba & güveçlere yönelin.
• Bedeni sulu ve nemli tutun. Gün boyunca ılık su, zencefil veya KİKİRE çayını yudumlayın.
• Kırmızı biber, tarçın gibi keskin baharatları en aza indirin. Zencefil de keskindir, bu yüzden aşırıya kaçmayın. Kimyon, kişniş, rezene, kakule, zerdeçal ve asafoetida (şeytantersini) tercih edin.
• Meditasyon, hafif yoga, egzersiz, nefes çalışması gibi topraklama uygulamalarını deneyin.
• Masaj veya Abhyanga yaptırın ve  Nasya uygulamaya başlayın.
• Ayurveda Sonbahar Detoks programları mevcut dengesizlikleri hafiflettiği, tekrarlamalarına karşı kalkan oluşturduğu ve gelecekteki sağlık bozukluklarını önlediği için Sonbahar geçişindeki en önemli uygulamadır.

SONBAHAR YOKSUNLUK VE DEĞIŞIM MEVSİMİDİR!

Sonbahar bir geçiş zamanıdır. Doğa kışa hazırlık amacıyla sessizce soyunmaya başlar; enerjisini, gücünü merkeze – çekirdeğine çeker. Bu doğada canlıların özsuyunu uzuvlardan, dallardan, yani yüzeyden derine, çekirdeğe, köklerine çekmesi ile etrafımızın hafif hafif solmaya, sararıp kahverengileşmeye başladığına şahitlik ettiğimiz dönemdir.

Ayurveda, mevsimsel rutinin yıl boyunca sağlığın önemli bir temel yapıtaşı olduğunu ifade eder. Bu sebeple yerel ikliminizin doğasını, mevsimsel dengesizlik potansiyelini dengeleyen yaşam tarzı seçimleriyle dengelemek, sağlığınızı ve iyi olma halinizi korumanın en basit yollarından biridir.

Sonbahar, hava elementinin baskınlığını beraberinde getirir ve prana atmosferde bol miktarda bulunur. Sonbahar, klasik bir Vata; yoksunluk ve değişim mevsimidir.  Vata mevsimi, yılın Vata Dosha’yı karakterize eden nitelikleri en çok bünyesinde barındırdığı zamandır: kuru, hafif, soğuk, sert, ince, hareketli ve berrak (veya boş) nitelikler (gunalar) egemendir.

Vata mevsimini sıcaklıkla, yağlılıkla, sağlıklı beslenmeyle, sevgi dolu ilişkilerle, istikrar, rutin ve temellere bağlılık, köklenme duygusuyla doldurursanız etkilerini daha hafif hisseder ve dengede olursunuz.

SONBAHARIN ETKİLERİ

Bu Sonbaharda Temizlenin ve Gençleşin

Ayurveda’da iki mevsim arasındaki geçiş, özellikle sonbahar ve ilkbaharda arınma ve gençleşme için en uygun zamandır. Kitchari Temizliği, Ayurveda’nın en sevdiği temizleme yöntemidir çünkü aynı anda tüm vücudu besler ve detoks yapar.

Cilde Canlılığın Geri Kazandırılması

Sonbaharda cildinizin parlaklığının çoğunu kaybetmeye başlarız. Soğuk havalarda kan damarları daraldıkça cildin canlılığı azalır (vazokonstriksiyon). Nabzınız da sıcaklıkla birlikte düşer. Cildin yüzeyine yakın olan sıcak kan çok fazla ısı yayar. Dış sıcaklık düştüğünde vücudunuz cildinize, kollarınıza ve bacaklarınıza giden kan akışını azaltarak kendisini ısı kaybından korur. Ağaçlar da benzer bir şey yaşar: Havalar soğuduğunda özsularını çekirdeklerine (köklerine) çekerler. Yakında yaprakları kurur ve düşer. Kan akışının azalması cildinizi kurutur, donuk ve mat hale getirir. Vücudunuza doshaya özgü yağlarla masaj yapmak, sonbaharda kuru ciltle mücadele etmenin en iyi yollarından biridir.

Kaslar ve Kolon

Eylül ayı sonlarında kan akışının azalması kaslarınızın yorgun hissetmesine neden olur. Sıcaklık ve nabız hızı düştüğünde, kolonunuzun dokusu da dahil olmak üzere düz kas dokusu yavaşlar. Strese karşı da hassas olan kolon sonbaharın yıpranmasını taşır.

Hazımsızlık ve Elektrolitler

Sonbaharda soğuk diürez adı verilen bir süreç sıvı kaybına neden olur. Soğuk diürez vazokonstriksiyona bir yanıttır. Kan damarlarının daralması, balonun içindeki havanın sıkışması kadar kan basıncını artırır. Böbrekler, sıvıları dolaşımdan uzaklaştırıp idrarın içine atarak ekstra basıncı serbest bırakır. Yazın sıcaklar sebepli terleme ve ardından gelen soğuk diürez sizi susuz bırakabilir ve elektrolit eksikliğine neden olabilir. Ekşiler sululuğu teşvik eder ve tuzlu tat, kuru Vata için suyun tutulmasını teşvik eder.

Daha Zengin Besinler Sorunsuz Sindirimi ve Eliminasyonu Teşvik Ediyor

Sonbaharın daha soğuk ve kuru olması sindirimi bozabilir ve kabızlık gibi istenmeyen rahatsızlıklara yol açabilir. Avokado, hindistancevizi ve somon gibi yağlı gıdaları tüketmek vücudunuzun içten yağlanmasına yardımcı olarak vücudunuzun düzgün bir şekilde elimine edilmesini sağlar. Avokadoda Pişmiş Yumurtalarımız sonbaharda kabızlığı önlemek için mükemmel bir tariftir.

Sonbahar kuruluğu sindirimi zayıflatabilir. Kakule sindirim ateşinizi (agni) yakar. Kök sebzeler, doyurucu tahıllar ve güveçler yılın bu zamanında topraklanmış ve beslenmiş hissetmenize yardımcı olur.

Uykusuz Geceleri Rahatlatın

Erken karanlık ve yaz enerjimiz birbiriyle çatıştıkça uykusuzluk daha sık hale gelebilir. Ayrıca, çocuklar okula geri döndükçe ve yılın sonu yaklaşırken, Eylül ayında geceleri dönen düşüncelerle uyanık kalmak da yaygındır. Hurma, yulaf ve tatlı patates gibi daha yumuşak ve tatlı yiyeceklerin tüketilmesi vücudun serin ve sert havaya uyum sağlamasına da yardımcı olacaktır.

Soğuk Ayaklar ve Dolaşım

Sabahları banyodan önce yapılan günlük yağ masajı (abhyanga) cildi kaplayarak buharlaşmayı önler. Yaz terinde olduğu gibi buharlaşma önemli miktarda ısı kaybına neden olur. Yağ masajı ısının korunmasına yardımcı olur. Patolojik soğuk sistemimize nüfuz ettiğinde, sıcak banyolar dolaşımı yeniden sağlamanın tek yolu olabilir. Bir tutam zerdeçal dolaşımı güçlü tutar. Sabah çayındaki ekşi limon, ter bezlerini ve mide bezlerini sulu kalmaya ikna eder.

İlham, Duygular ve Zihin

Sonbahar ilham ve yeni fikirlerin zamanıdır. Kanın ekstremitelerden merkeze doğru hareketi, beyne giden kan akışını artırır. Rüzgarlı havalar, ani sıcaklık değişimleri, yoğunlaşan iş ve hayat temposu ile okul sezonun başlaması yılın bu zamanında daha yüksek stres seviyelerine neden oluyor. Ayurveda’ya göre sonbaharda sinir sistemini sabit tutmak; güçlü bağışıklığı korumak ve sağlıklı kalmak için bir numaralı aracımızdır. Ashwagandha, Ayurveda’nın Vata tipi kaygıya karşı en önemli bitkisidir.

ÖZET

Yaz günlerinin son günleri geride kalırken, Eylül ayı yeni bir sayfa açıyor. Serin havada taze sabah yürüyüşlerinin ve kanepede rahat akşamların tadını çıkarmanın tam zamanı. Mevsim değişikliği vücudunuzda değişikliklere neden olabilir, bu nedenle yılın bu zamanında sindirimin biraz düzensiz olabileceğine hazırlıklı olun. Ayrıca kendinizi her zamankinden biraz daha dağılmış hissedebilir, geceleri uykuya dalmakta zorluk çekebilir veya cildinizde kuruluk sorunu yaşayabilirsiniz.

Eylül, açık hava sezonunun son dönemidir ve vücudunuzun kış boyunca dayanıklılığının tonunu belirlediği için çok önemli bir aydır. Ayurveda’nın zamanla test edilmiş bilgeliğini takip ederek dengeli ve sağlıklı kaldığınızdan emin olabilirsiniz.