Evrensel Nitelikler Olarak 20 Özellik (Guna)

Evrendeki tüm maddelerin (dravya) belirli özellikleri (gunaları) vardır.

Ayurveda bize on zıtlık çiftinden, ya da birlikte işleyen 20 özellikten bahseder.

Maddelerin doğal olarak sahip olduğu bu özellikler anlaşıldığında, maddenin doğası anlaşılabilir ve farklı tipteki maddeler arasındaki ilişkiler tahmin edilebilir.

Bu bilgi, bir Ayurveda uygulayıcısı için hayati öneme sahiptir; çünkü hastanın, hastalığın ve tedavilerin doğasının anlaşılmasının temelini oluşturur.

Soğuk

X

Serin Sıcak

Yağlı, nemli

X

Kuru

Ağır

X

Hafif

Yavaş, küt

X

Keskin

Sümüksü/Pürüzsüz/Kaygan

X

Pürüzlü

Yoğun

X

Akışkan/Sıvı

Yumuşak

X

Sert

Kaba

X

İnce

Durağan

X

Hareketli

Yapışkan

X

Bulanık/Berrak

Guru (Ağır): 

Kapha’yı artırır ve Vāta ile Pitta’yı azaltır. Guru vücutta büyümeyi teşvik eder. Et, peynir, yoğurt ve şeker ağırdır. Ağır yiyecekler yemek kilo alımına neden olabilir. Uyku da ağırdır ve 10 saat uyumak kişiyi gün boyu ağır hissettirir. Yemek yemek ve fazla fiziksel aktivite yapmamak ağırdır. Bir dereceye kadar beslenme, topraklanma, merkezlenme ve istikrar için ağır kaliteye ihtiyacımız var. Ancak bu kalitenin fazlası sindirimi ve metabolizmayı yavaşlatır ve donukluk yaratır.

Laghu (Hafif): 

Vāta ve Pitta’yı artırır ve Kapha’yı azaltır. Ağırın zıttı Laghu’dur. Bu kalite, bedeni uyanık ve dikkatli yapar. Ancak bu kalitenin fazlası boşluk, temelsizlik ve istikrarsızlık yaratır. Güvensizlik, korku ve endişe yaratır.

Manda (Yavaş/Sıkıcı): 

Kapha’yı artırır ve Vata ile Pitta’yı azaltır. Manda, sakinlik ve sessizliğin yanı sıra uyuşukluk, yavaş hareket, gevşeme ve donukluk yaratır. Zengin ve yağlı yiyecekler bu kaliteye neden olur.

Tikshna (Keskin): 

Vāta ve Pitta’yı artırır ve Kapha’yı azaltır. Manda’nın zıttı Tikshna’dır. Acı biber ve diğer baharatlarda keskin nitelikler mevcuttur. Ateş sıcak ve keskindir. Bu kalite öğrenmeyi, konsantrasyonu, anlayışı, takdiri ve kavrayışı geliştirir. Aşırısı ülser oluşturabilir.

Shīta (Soğuk): 

Vāta ve Kapha’yı artırır ve Pitta’yı azaltır. Shīta vücutta soğukluk, uyuşukluk, bilinçsizlik, kasılma, durgunluk, korku ve duyarsızlık yaratır. Soğuk, mukus birikimini teşvik ederek Kapha’yı yükseltir. Soğuk kalitesi Pitta’yı soğutur, sindirimi yavaşlatır ve bağışıklığı azaltır. Soğuk havaya maruz kalmak, boğazın doğal direncini azaltır ve iç ateşiniz veya agni’niz koruma sağlayacak kadar güçlü değilse boğaz ağrısına neden olabilir.

Ushna (Sıcak): 

Pitta’yı artırır ve Vāta ile Kaphayı azaltır. Soğuğun zıttı ushnadır. Sıcak kalite mide ateşini uyarır, dolaşımı, sindirimi, emilimi ve asimilasyonu iyileştirir. Ateşin balmumunu eritmesi gibi Kapha’yı sıvılaştırır ve Vāta soğuk olduğu için Vāta’yı sakinleştirir. Sıcak kalite temizliği teşvik eder. Sıcak köri yerseniz sinüsleriniz çalışmaya başlar çünkü ısı kaphayı sıvılaştırır ve sistemden uzaklaştırır. Yeşil biber ve acı biber acıdır. Sıcak, Pitta’nın artmasına neden olur ve Pitta sıcak olduğu için kişiyi sinirli yapabilir.

Snigdha (Yağlı): 

Pitta ve Kapha’yı artırır ve Vātayı azaltır. Snigdha rahatlama getirir. Pürüzsüzlük, nem, kayganlık ve canlılık yaratır. Merhameti teşvik eder. Aşk yağlı, sıvı ve besleyicidir çünkü snigdha niteliğine sahiptir.

Rūksha (Kuru): 

Vāta’yı artırır ve Pitta ile Kapha’yı azaltır. Snigdha’nın zıttı Rūksha’dır. Dehidrasyon yaratır ve dışkıyı sert ve kuru hale getirerek kabızlığa neden olur. Rūksha ateşi canlandırır, çünkü ateş kurudur. Bu kalite boğulma, daralma, spazm ve ağrıya neden olur. Kuru hava, cilt altındaki Vāta’nın şiddetlenmesine neden olarak cildin kuru, pürüzlü ve çatlamasına neden olur.  Korku, sinirlilik ve yalnızlık kurudur. Rūksha izolasyon, ayrılık ve reddedilme yaratır. Bir kişi yalnız olduğunda, kuru kalite ağırlaşır.

Shlakshna (Sümüksü/Pürüzsüz): 

Pitta ve Kapha’yı artırır ve Vāta’yı azaltır. Peynir ve yağlar Pitta’yı, avokado ve ghee Kapha’yı artırır. Bu kalite vücudu yağlar ve esnek hale getirir. Shlakshna, osteoporozu ve artritik değişiklikleri önler.

Khāra (Kaba): 

Vāta’yı artırır ve Pitta ile Kapha’yı azaltır. Pürüzsüz kelimesinin zıt anlamlısı Khāra’dır. Khāra kuruluk, emilim ve kabızlığı arttırır. Tüm çiğ sebzeler kabadır ve Vāta’yı kışkırtır. Kaba kalite aynı zamanda nohut, adzuki fasulyesi, siyah fasulye ve barbunya fasulyesinde de mevcuttur. Pişirildikten sonra bile pürüzlü, burukturlar, gaz üretirler ve Vāta’yı arttırırlar.

Sandra (Yoğun): 

Kapha’yı artırır ve Vāta ile Pitta’yı azaltır. Et ve peynir yoğundur. Sandra, vücudun kompaktlığını arttırır ve bir insanı daha topraklanmış hale getirir. Vāta yükseldiğinde, bu kişi ete can atabilir, bu da bir istikrar hissi verir. Sandra sağlamlığı, yoğunluğu ve gücü destekler. Sağlıklı kas dokusunun sertliği ve sağlamlığı kaphadır. Genel olarak yoğun kalitede Kapha artıyor.

Drava (Sıvı, Akışkan): 

Pitta ve Kapha’yı artırır ve Vāta’yı azaltır. Sandra, yoğun, yüksek oranda konsantre anlamına gelir ve drava, konsantre olmayan, seyreltilmiş anlamına gelir. Örneğin su dravadır, sıvıdır, seyreltilmiştir. Ancak suya tuz eklemeye devam ederseniz, tuzun çözünmeyi bıraktığı aşama gelir. Bu tuzlu su oldukça konsantre ve yoğundur. Kapha’nın yoğun, sıvı ve tuzlu nitelikleri vardır. Drava çözülür ve sıvılaşır. Sıvı kalitesi salivasyon, şefkat ve yapışkanlığı destekler. Aşırı su alımı su tutulmasına neden olur ve Kapha’yı artırır.

Mrudu (Yumuşak): 

Pitta ve Kapha’yı artırır ve Vāta’yı azaltır. Mrudu yumuşaklık, incelik, rahatlama, hassasiyet, sevgi ve ilgi yaratır. Sistemde mukusu kışkırtır ve Kapha’yı artırır. Yumuşak kalite Vāta’yı sakinleştirir çünkü Vāta pürüzlüdür. Aşk yumuşaktır, öfke ise sıcak, keskin ve nüfuz edicidir; korku kuru ve serttir.

Kathina (Sert): 

Vāta’yı artırır ve Pitta’yı azaltır. Hastalığın sonraki aşamalarında, örneğin bir tümör oluştuğunda Kapha’yı da arttırır. Mrudu’nun zıttı Kathina’dır. Kathina zihindeki katılığı, gücü, sertliği, bencilliği, duygusuzluğu ve duyarsızlığı artırır. Zatürreeye sebep olur; akciğerler sertleşir. El veya ayaklardaki nasırlar kathinadır.

Sthira (Statik, Durağan): 

Kapha’yı artırır ve Vāta ile Pitta’yı azaltır. Sthira istikrar ve desteği teşvik eder. Sessizce oturmak, statik kaliteyi tetikler; istikrar ve iyileşme sağlar.

Chala (Mobil): 

Vāta ve Pitta’yı artırır ve Kapha’yı azaltır. Chala, Sthira’nın zıttıdır. Chala hareketi, titremeyi ve huzursuzluğu teşvik eder. Düşüncelerimiz, hisler ve duygular hareketlidir. Güvensizlik mobil kalitesinden gelir. Mobil kalite sistemdeki Vāta’yı artırırken, statik kalite ise topraklanmışlığı getirir. Jogging, zıplama ve fiziksel aktivite chala örnekleridir.

Sūkshma (İnce): 

Vāta ve Pitta’yı artırır ve Kapha’yı azaltır. Pek çok ilaç ve bitki Sūkshma’dır, incedir. Örneğin, marijuana Vāta ve Pitta’yı artırır. Alkol ve aspirin de hafiftir ve özellikle Pitta’yı arttırır.

Sthūla (Kaba): 

Kapha’yı artırır ve Vāta ile Pittayı azaltır. Sthūla obstrüksiyona ve obeziteye neden olur. Et ve peynir kabadır ve Kapha’yı arttırır. Sūkshma’nın zıttı Sthūla’dır.

Vishada (Berrak): 

Vāta ve Pitta’yı artırır ve Kapha’yı azaltır. Vishada sakinleştirir ama izolasyon ve dikkat dağıtma yaratır. Avila’nın zıttı Vishada’dır. Aşırı lavman veya müshil gibi çok fazla temizlik, berrak kalitenin fazlasını ortaya çıkarabilir. Çok fazla temizlik Vāta ve Pitta’yı artırır.

Picchila (Yapışkan): 

Kapha’yı artırır ve Vāta ile Pittayı azaltır. Picchila, beden ve zihinde tutarlılığa neden olur. Fazlası, yüksek Kapha’nın bir işareti olan bağlanmaya neden olabilir. Bu guna bazen āvila (bulutlu) olarak adlandırılır. Bulutlu kalite Kapha’yı artırır ve Vāta ile Pitta’yı azaltır. Âvila hem netlik hem de algı eksikliğine neden olur. Tüm süt ürünleri Avila’dır ve Kapha’yı arttırır.

Ayurveda Hakkında Daha Fazla Bilgi Alın

Ayurveda hakkında daha fazla okuma yapmak için aşağıdaki butonlara tıklayarak ilgili sayfalara gidebilirsiniz.

Ayurveda Uzmanımıza Danışın

Ayurveda hakkında ayrıntılı bilgi almak için formu doldurun en kısa sürede size dönüş yapalım.

Component 8 – 2@2x

Hande Mistili

Ayurveda Enstitü Kurucusu, Mindfulness & Şefkat, ve Ayurveda Eğitmeni, Erickson International Birey ve Takım Koçu, NLP Master, Yazar

error: Content is protected !!
×